dat47's blog: "Bệnh nam khoa, phụ khoa"

Trĩ là một bệnh mạn tính, do các tĩnh mạch trực trường hậu môn bị dãn và xung huyết thành búi hoặc nhiều búi.
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em, nam mắc nhiều hơn nữ. Bệnh hay xảy ra ở người làm việc nhiều ở tư thế đứng hoặc tài xế, cảnh sát, chăn thú, khuân vác, nông dân, thợ may và vận động viên ở tuổi trung niên.
Tùy vị trí tĩnh mạch ở trực trường hoặc hậu môn mà chia ra Bệnh Trĩ Nội hoặc Bệnh Trĩ Ngoại.

Trĩ Nội: chia làm 4 thời kỳ:

1- Búi trĩ chưa ra ngoài, đại tiện ra máu tươi, có trường hợp chảy máu nhiều gây thiếu máu.
2- Khi đại tiện, búi trĩ lòi ra ngoài, sau đó trĩ lại tự co lên được.
3- Khi đại tiện, trĩ lòi ra nhưng không tự co lên được, lấy tay ấn, đẩy mới vào.
4- Trĩ thường xuyên ra ngoài, đẩy tay cũng không vào, búi trĩ ngoằn nghèo.

Trĩ Ngoại: Chia làm 4 thời kỳ:
1) Trĩ lòi ra ngoài.
2) Trĩ lòi ra ngoài với các búi tĩnh mạch ngoằn nghèo.
3) Trĩ bị tắc, đau, chảy máu.
4) Trĩ bị viêm, nhiễm trùng, ngứa và đau.

Nguyên Nhân

- Đại trường nóng .
- Đa số do ăn uống không điều độ, uống rượu quá mức, ăn nhiều thức ăn béo, ngồi lâu làm cho thấp tụ lại, mót đi tiêu mà không đi ngay, hoặc là Dương minh phủ không điều hòa, quan lạc bị bế tắc, phong nhiệt không lưu thông gây nên ngũ trĩ.

Biến chứng.

- Chảy máu nhiều lần, kéo dài gây thiếu máu.

- Huyết khối búi trĩ đôi khi huyết khối cả tĩnh ạch trĩ.

- Rối loạn chức năng cơ thắt:

+ Yếu cơ thắt: không giữ được phân và hơi.

+ ngược lại nhiều khi lại gây co thắt.

- Vỡ trĩ ngoại.

- Gây các bệnh thứ phát kèm theo.

+ Nứt hậu môn.

+ Viêm hậu môn, trực tràng, viêm hốc tuyến gây áp xe quanh hậu môn – trực tràng.

- Biến chứng xa: Có thể gây huyết khối di chuyển lên mạc treo gây nghẽn mạch.

Bệnh nhân cần vận động, tránh đứng hoặc ngồi lâu. Cần kiêng ăn ớt, tiêu, chiên xào, rượu bia. Uống nhiều nước, ăn nhiều rau cải, trái cây.

Bài thuốc tham khảo:
+ Phương 1 :  Phong tạng hoàn
- Thành phần: Câu kỉ tử, Thỏ ty tử, Sinh địa, Thục địa, Cúc hoa, Nữ trinh tử, Hà thủ ô, Sơn thù nhục, Viễn chí nhục, Đương qui thân, Nhân sâm, Liên tu, Bá tử nhân, Thiên môn đông, Long nhãn nhục, Mạch môn đông, Toan táo nhân mỗi vị 120g, Phục linh 240g, Ngũ vị tử 60g, Xuyên ngưu tất 60g, Đơn bì 60g, Thạch xương bồ 60g, Trạch tả 60g.
- Cách dùng : Tất cả thuốc trên nghiền thành bột, luyện mật làm hoàn. Mỗi lần uống 6g, uống với nước ấm.
- Chứng thích ứng: Trĩ và dò hậu môn.
- Tham khảo: <<Dương y đại toàn>> viết rằng : "Phương này không hề trị trĩ mà lại có công trị trĩ thần hiệu. Mười ngày kiến hiệu, uống hết một liều, vĩnh viễn không tái phát. Uống lâu có thể diên niên ích thọ. Nhưng uống phương này nên cấm sắc dục.
+ Phương 2: Địa du chỉ huyết thang
- Thành phần: Hoè hoa, Sinh địa, Hoàng kỳ mỗi vị 15g; Địa du thán 25g, Trắc bá thán 10g, Đương qui 10g, Xích tiểu đậu 30g, Đơn bì 6g.
- Cách dùng: Sắc nước, phân 2 lần uống, mỗi ngày 1 thang.
- Chứng thích ứng: Đại tiện ra huyết (trĩ, nứt hậu môn v.v... xuất huyết).

+ Phương 3:
- Thành phần: Mang tiêu 150g, Minh phàn 15g.
- Cách dùng: Cho nước sôi 2000ml vào các thuốc trên quấy đều cho tan, nhân lúc còn nóng xông hậu môn, đến lúc nước ấm, trước lấy nước rửa chổ bệnh; rồi ngồi ngâm vào trong dịch thuốc đến lúc nước nguội thì ngừng. Mỗi ngày 2 ~3 lần.
+ Phương 4: Đại hoàng thang
- Thành phần: Đại hoàng 30g, Hoàng bá 30g, Mang tiêu 20g, Kinh giới 20g, Phòng phong 20g.
- Cách dùng: Thuốc trên bỏ vào nồi thêm nước 500ml, ngâm 30 phút, sau khi nấu sôi độ 15 phút, nước thuốc sắc còn 300ml, đựng vào trong chậu, trước xông sau rửa. Xông rửa xong, thoa Mã ứng long trĩ sang cao lên búi trĩ.
- Công hiệu : Tiêu sưng giảm đau.
- Chứng thích ứng: Trĩ ngoại, thuộc hình khí trệ huyết ứ, sắc tím, đau nhức.
- Phụ chú: Thông thường dùng 2~3 thang cục bộ sưng đau tiêu mất, búi trĩ teo, 3 ~ 6 thang búi trĩ thoát xuất tiêu mất.

+ Phương 5: 
- Chủ trị: Trĩ huyết, đại tiện ra máu.
- Thành phần: Hòe giác 15g, Địa du thán 20g
- Cách dùng: Sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang.

+ Phương 6:
Bạch chỉ 60g, Tử thảo 15g, Khổ sâm 30g, Họat thạch 30g, Hòang bá 30g, sắc nước xông rửa, mỗi ngày 2 lần, mỗi lần khỏan 40 phút, điều trĩ mụt trĩ có hiệu quả.
(Bạch chỉ Tử thảo tiển xông rửa điều trị trĩ sang, 2001，20（6）：330）

Tìm hiểu thêm về cách điều trị bệnh trĩ: http://tritri.vn/dieu-tri-benh-tri.html

Bệnh nhân cần tư vấn thầy thuốc trước khi sử dụng bài thuốc.